Unesco Mevlânâ yılı etkinlikleri kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenecek “Aşk Ocağında Cân Olmak - İnsanlığın Mirası: Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî” isimli sergi İstanbul Ayasofya Müzesi’nde açıldı.
Yapılan basın toplantısında konuşan Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürü Celil Güngör, UNESCO’nun, Mevlana’nın 800. Yıldönümü nedeniyle 2007 yılını Mevlana Yılı ilan etmesiyle Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak yoğun bir çalışma dönemine girdiklerini belirtti.
“Dünya Mevlana’yı konuşuyor”
Celil Güngör şöyle konuştu: “Bakanlığımız dünyanın dört bir yanında Mevlana kültürünü tanıtmak amacıyla etkinlikler düzenlemektedir. Amerika’dan Avrupa’ya Asya’dan Güney Amerika’ya yayılan coğrafyada Mevlana geceleri organize ediyoruz. Bu etkinliklerde akademisyenler Mevlana’nın öğretilerini ve eserlerini geniş bir şekilde tartışıyor.”
Mevlana Vatikan’da
Celil Güngör ayrıca geçtiğimiz hafta Vakitan’da düzenlenen Mevlana gecesinin büyük ilgi gördüğüne dikkat çekerek “Bu etkinlik dünya basınında önemli bir yankı buldu. Bu etkinliklerimiz yıl boyunca devam edecek. Mevlana’nın fikirleri ve öğretileri bu etkinlikler sayesinde dünyayı dolaşmayı sürdürecek. Bu hafta ise etkinliklerimizi Amerika’da New York’ta gerçekleştireceğiz. Bugün gelinen noktada dünya, New York’tan Meksika’ya, Kanada’dan Vatikan’a kadar herkes Mevlana’yı konuşuyor, tartışıyor” dedi.
Sergide Mevlâna’yı ve 800 yıl boyunca müzik, edebiyat, hat gibi güzel sanatlar alanlarında toplumu derinden etkilemiş ve öncülük etmiş Mevlevilik kültürünü anlatan eserlere yer verilecek. Küratörlüğünü Ekrem Işın’ın yaptığı sergi 12 Ağustos 2007 tarihine kadar pazartesi günleri dışında 09.00 ile 18.30 saatleri arasında ziyaret edilebilir. Ziyaretçiler, “Halk Günü” olarak belirlenen her ayın ilk pazartesi günü ise ücret ödemeden sergiyi gezme imkânına sahip olacaklar.
Mevlana Sergisi 1500 yıllık Ayasofya’da
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü’nün düzenlediği “Aşk Ocağında Cân Olmak - İnsanlığın Mirası: Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî” isimli serginin çok büyük ve önemli bir proje olduğu belirtiliyor. Ayasofya Müzesi’nde açılacak yaklaşık 200 özgün eserden oluşan sergi, dünya standartlarında gerçekleştirilen ilk ve tek Mevlânâ sergisi olma özelliği taşıyor.
Sergide Mevlânâ’nın bütün zamanlara aşk ve barış öneren, bütün insanlığı kucaklayan felsefesi yeniden vurgulanacak. Ayasofya Müzesi, 1500 yıllık geçmişiyle, ‘Bir’liği simgeleyen görkemli kubbesi, Hıristiyanlığı anlatan mozaikleri, muhteşem Osmanlı hat’ları, mihrabı, hünkâr mahfili ile “Medeniyetler İttifakı”nın kendi başına işareti. Sergide, Mevlâna’nın, dünyada eşine az rastlanır bir felsefe-kavram-mekân birlikteliği içinde daha iyi anlaşılması, yerli ve yabancı ziyaretçilere kültür zenginliğimizin yeniden hatırlatılması amaçlıyor.
Sergi, din, dil, ırk, cinsiyet ayrımı gözetmeden bütün insanlığa aşk ve barış öneren; sevgiyi, sınırsız hoşgörüyü, iyiliği, sabrı, sakinliği, şiddet ve öfkeye esir olmamayı, dayanışmayı, merhamet ve affetmeyi öğreten ve öğretileri tüm dünyada kabul gören Mevlâna’yı ve 800 yıl boyunca özellikle müzik, edebiyat, hat gibi güzel sanatlar alanlarında toplumu derinden etkilemiş ve öncülük etkilemiş olan Mevlevilik kültürünü anlatmayı amaçlıyor.
200’e yakın özgün esere yer veriliyor
Ayasofya Müzesi’nde özel olarak tasarlanmış geçici bir bölüm içinde gerçekleşecek olan sergide, Konya Mevlânâ Müzesi, Konya ve Ankara Etnografya Müzeleri, İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi, İstanbul Divan Edebiyatı Müzesi, Topkapı Sarayı Müzesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Yıldız Şehir Müzesi ve İstanbul Sadberk Hanım Müzesi’nden derlenen 200’ye yakın özgün eser yer alacak. Sergi, “Hayatı ve Düşünceleriyle Mevlânâ”, Mevleviliğin 800 yılı, “Mevlevi Dergâhı”, “Matbah-ı Şerif”, Mevlevilikte Giyim – Kuşam”, “Müzik ve Sema”, “Hat, Edebiyat ve Mevlevilikte Sembolizm” gibi başlıkların yer aldığı 9 ana bölümden oluşuyor.
Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç, Prof.Dr. Nurhan Atasoy, Prof. Uğur Derman, Tuğrul İnançer, Dr. Nuri Şimşekler ve Ekrem Işın’dan oluşan Danışma Kurulu’nun yol göstericiliğinde hazırlanan serginin küratörü Ekrem Işın. Sergi projesinin yönetimini Münevver Eminoğlu üstlenirken, mimari tasarımı Ahmet Özgüner, grafik tasarımı Ersu Pekin tarafından gerçekleştiriliyor.
“Aşk Ocağında Cân Olmak-İnsanlığın Mirası: Mevlânâ Celâleddin-i Rûmi” sergisi, 19 Haziran - 12 Ağustos 2007 tarihleri arasında pazartesi günleri dışında 09.00 ile 18.30 saatleri arasında 10 YTL ödenerek ziyaret edilebilir. Ziyaretçiler “Halk Günü” olarak belirlenen her ayın ilk pazartesi günü ise ücret ödemeden sergiyi gezme imkânına sahip olacaklar.
Dergâhın batısında yer alır. Basık kemeri ve kapının iki yanında yer alan söveleri mermerdendir. Kapı ahşaptan olup çift kanatlıdır. Kapı kanatlarının üzerlerinde, iki adet bronzdan yapılmış kapı tokmağı yer almaktadır.
Dergâhın kuzey-doğu köşesinde yer alır. Basık kemeri ve kapı söveleri mermerdendir. Kapının eski halini ve kapısının şeklinin nasıl olduğunu bilmiyorduk. Bu kapıyı da 1991 yılında müze ihata duvarlarında yapılan restorasyon ve onarım çalışmaları sırasında, sıva altından çıkarttık.
Matbâh-ı Şerif ile Derviş Hücrelerinin kesiştiği köşede, 5.60 x9.50 m ölçülerinde, dikdörtgen şeklinde büyük ferah bir oda vardır. Bu odaya "Meydân-ı Şerif Odası" denilmektedir. (Halen müdür odası olarak kullanılmaktadır.) Hasan Özönder'in "Mevlânanın Külliyesi'nin Tamir ve İlaveleri Kronolojisi" adlı makalesinde, 1816 tarihli bir onarımdan bahsedilmekte ve yapılan onarımların 28 madde halinde detaylı listesi verilmektedir. Verilen onarım işleri listesinin 18. sırasında, "Adı geçen meydan odası üzerindeki "Sikke-hâne" odasındaki ........" denilmektedir. Buradan yola çıkarak. "Meydân-ı Şerif Odası"nın yerinde 1867 yılından önce, alt katı meydan odası, üst katı Sikkehâne olan iki kattı bir binanın olduğunu anlıyoruz. Bu iki katlı bina 1867 yılında yıkılmış ve yerine bugünkü tek katlı büyük "Meydân-ı Şerif" odası yaptırılmıştır.(59)
Mevlânâ Müzesi'nin İlk Müdürü Yusuf Akyurt'un 23 Şubat 1940 tarihli raporundan öğrendiğimize göre; Selçuklu Devlet adamlarının, Karaman Oğullarının, Osmanlı Sultanlarının ve devlet adamlarının yanı sıra, Mevlânâ'ya muhabbetleri olan zenginlerin hediye ve vakfettikleri kitaplar, Mevlânâ Dergâhı'nın içinde. Derviş Hücrelerinde orada burada dağınık halde imiş. Mevlevihane de müstakil bir kütüphane yokmuş.
Avlu, park ve bahçelere süsleme unsuru olarak yapılır. Selsebiller bu özellikleri ile göze hitap ederler. Selsebiller, üzerlerinde yer alan çanakçıklardan lüleler kanalı ile suyun yukarıdan dökülürken çıkarttığı şırıltılar, kulaklara adeta bir müzik zevki verir ve dinlendirirler. Selsebillerin yapılma nedenlerinden birisi de küçük kuşların yıkanıp su içmeleri içindir.